2. Zij die muziek kennen en zij die het niet kennen
Totaka-san, toen jij regisseur werd, moet je een paar van je ideeën hebben uitgeprobeerd. Is het zo dat het spel meteen daarna begon te werken?
Nee, helemaal niet.
Weet je nog wat het keerpunt was?
Toen we de muzieknoten weglieten. Spelen zonder noten in beeld voelde erg goed.
Met die noten doel je op indicaties, zoals andere muziekspellen die doorgaans hebben, van wat de juiste timing is. Ze overboord gooien is een nogal drastische maatregel. Waarom heb je daartoe besloten?
Nou, toen ik in verschillende muziekspellen met mijn collega's het speltype voor meer spelers deed, merkte ik dat we helemaal niet naar elkaars muziek luisterden.
Omdat je je op de noten concentreerde (lacht).
Precies. We gingen op in het drukken op de knoppen.
Als muzikant had je niet het gevoel dat je van de muziek genoot, toch?
Nee, helemaal niet. Als ik in mijn vrije tijd muziek maak, ligt het plezier in het feit dat ik mezelf laat gaan. Maar ik had niet het gevoel dat dat gebeurde, toen ik zo ingespannen bezig was met het volgen van muzieknoten.Hetzelfde gebeurt zelfs als ik op een echt instrument speel. Als ik me vastbijt in de muzieknoten, heb ik dat gevoel van bevrijding niet. Het is veel plezieriger om de algemene essentie van de muziek in je op te nemen, om je vervolgens te laten gaan tijdens het spelen.
Juist. Dus je liet de muzieknoten vallen. Was iedereen het daar meteen mee eens?
Nee (lacht).
Ik heb de noten met huid en haar verdedigd (lacht).
Echt waar?! O, ik snap het al! Je kon je geen muziekspel voorstellen zonder enige vorm van muzieknotatie.
Precies. Gasten als Totaka-san, die verstand hebben van muziek, hebben gevoel voor ritme en kunnen uit zichzelf maat houden, dus voor hun maakt het niet uit of ze nu notenbalken zien of niet. Maar gasten als ik, die zelfs geen blokfluit konden spelen op het vwo, hebben zonder enige vorm van aanwijzing geen idee wat ze moeten doen of wanneer ze het moeten doen.
Aha, dus als het op ervaring met muziek aankomt…
Die heb ik niet.
Helemaal niet.
Nog minder dan ik!
Dat is grappig (lacht). Dit team had een professionele muzikant en iemand die zo goed als niets van muziek weet!
Daarom heb ik me lang verzet tegen het verwijderen van de muzieknoten.
Ja. Heel lang (lacht).
Wat deed jij toen ze daar over aan het ruziën waren, Wada-san?
Helemaal niet zo veel.
Hé, dat is niet zo best (lacht)!
Wat de muzieknoten betreft: ik heb geen echte muzieklessen gehad, maar ik redde me wel zonder die muzieknotatie. Ik was er niet geweldig in, maar…
Je bent goed met je handen? Komt het daardoor?
Misschien. Het spel was natuurlijk niet zo makkelijk om te spelen als nu, maar ik ben het type dat het plezierig vindt om binnen bepaalde restricties zijn best te moeten doen, dus ik vermaakte me best. Morii-kun, daarentegen, bakte er helemaal niets van.
Het was treurig (lacht).
Hahaha!
Maar hij was de perfecte persoon om uit te vinden waar anderen, net als hij, problemen zouden ondervinden. Dus een hoop functies van het spel werden op zijn bord gelegd.
Kun je me een paar voorbeelden geven?
De lessen, om maar eens wat te noemen.
Precies.
Ik liet het team het minimale aantal noodzakelijke lessen maken, waarmee spelers, als ze de lessen herhaalden, iets konden bereiken dat oké zou klinken, zodat zelfs knapen als ik in staat zouden zijn om muziek te ervaren op dezelfde manier als gasten als Totaka-san dat kunnen.
Je nam eerst één nummer op, toch?
Eh, ja. Dat is waar (lacht).
Een jazz-achtig nummer.
Iemand zei: 'Hier, waarom probeer je dit niet?' En door lessen te volgen was hij in staat om op zijn eigen unieke manier mee te komen. Hij was helemaal uitgelaten en riep: 'Het is me gelukt!'
Ik liet het aan iedereen zien.
Dat klopt! Dat heb je inderdaad gedaan!
Nadat ik een clip had gezien die Totaka-san had gemaakt, wilde ik hetzelfde doen. Ik vroeg Hikino-san, de hulpregisseur, hoe ik zoiets kon maken, een jazz-achtig nummer. Hij zei dat ik moest beginnen met elk stuk apart en dat het daarna allemaal samen zou komen.
Dus het muziekstuk dat je samenstelde klonk jazz-achtig.
Ja (lacht)! Ik dartelde rond en schepte op tegen iedereen, en zei: 'Moet je dit horen!' (Lacht.)
Dat deed hij echt (lacht). Hij speelde het voor me af en het klonk oké.
Zie je? Iedereen vond het geweldig.
Iemand die geen muziek kan maken, was in staat om een jazz-achtig nummer op te nemen. Hij had het gevoel dat hij iets bereikt had en alle anderen vonden het ook fantastisch.
Ik was verbaasd.
Ik ook. Technisch was het niet perfect. Het klonk een beetje apart, mysterieus.
Er zat een menselijk element in.
Dat klopt.
Toen begonnen er links en rechts allemaal ideeën te ontstaan. We dachten: 'Laten we verschillende genres doen! Als je alleen dit leert, kun je jazzmuziek maken! Of als je dat doet, een tango! En zou die functie niet leuk zijn?'
We raakten echt op dreef.
Zomaar opeens?
Ja. Ineens maakten we toen het hele spel.
In één creatieve uitbarsting voltooide Totaka-san een hele massa genres.
En dat hebben we allemaal te danken aan Morii's eerste optreden!
Dus het was goed dat jullie niet alleen met mensen begonnen die goed zijn in muziek.
Zeker. Maar soms ontbrak het hem aan iets te veel kennis. Soms kon ik niet geloven wat hij allemaal niet wist (lacht)!
Ik bleef maar vragen wat een maat is (lacht).(Iwata lacht.)