1. Een chimpansee die Pac-Man speelt
Bedankt voor je komst. Vandaag gaan we het natuurlijk hebben over Ridge Racer 3D, maar ik wil ook enkele andere zaken met je bespreken, bijvoorbeeld wat de fundamenten van je werk vormt.
Ik vind het leuk om hier te zijn.
Wanneer en hoe maakte je voor het eerst kennis met videogames, voordat je bij NAMCO (nu NAMCO BANDAI Games Inc.)1 kwam? 1NAMCO (nu NAMCO BANDAI Games Inc.) is een spelbedrijf dat in 1955 werd opgericht en videogamesoftware ontwikkelt en arcadekabinetten fabriceert. In 2006 fuseerde het bedrijf met de afdeling voor spelontwikkeling van BANDAI Co., Ltd. en ging het verder onder de naam NAMCO BANDAI Games Inc.
Mijn eerste kennismaking met videospellen vond plaats in een arcadehal. Maar ik hield altijd al van films. Ik woonde in Nishinomiya in de prefectuur Hyogo, maar ik ging altijd helemaal naar Osaka om films te zien.
Hoe oud was je toen ongeveer?
Het begon zo’n beetje toen ik in de laatste klas van de basisschool zat en duurde tot ongeveer de vierde klas van de middelbare school. Mijn school had als regel dat eerste- en tweedejaars leerlingen geen uitjes mochten maken van Nishinomiya naar Osaka. Maar mijn vader runde een sushirestaurant in Osaka, dus als ik zei dat ik hem in het restaurant ging helpen, mocht ik naar Osaka. Op een dag zag ik Jaws2 en dat was het moment dat ik van films ben gaan houden. En dus begon ik steeds naar de bioscoop te gaan, zonder zelfs te letten op de tijdstippen waarop de films draaiden. 2Jaws is een Amerikaanse film over een gigantische, mensetende haai, die werd geregisseerd door Steven Spielberg en in 1975 werd uitgebracht.
Echt waar? Ging je naar de bioscoop zonder ook maar even te kijken hoe laat de films begonnen?
Ja. Als aandeelhouder van een filmbedrijf had mijn vader beschikking over vrijkaartjes en daar stonden alleen de namen van de bioscopen op waar ze geldig waren.
Dus zo lang je naar een bepaalde bioscoop ging, kon je films zien.
Precies. Meestal was de film al begonnen als ik aankwam. En omdat ik er niet van hield om een film te zien die al begonnen was, ging ik naar de arcadehal om de tijd te doden.
Aha, ik snap het. Dus dat is het verband met videogames (lacht).
Ja. Sorry voor de enorme omweg (lacht)! Maar zo ben ik dus in aanraking gekomen met videogames.
Wat voor spellen speelde je, als je wachtte totdat de films begonnen?
Ik was verslingerd aan Xevious3. Maar in het begin was ik er helemaal niet goed in, dus het spel was snel afgelopen. Langzamerhand werd ik beter en zo kon ik ongeveer een uur lang doorspelen… 3Xevious is een schietspel dat is ontwikkeld door NAMCO Ltd. (nu NAMCO BANDAI Games Inc.). Het arcadespel verscheen in februari 1983 in Japan en de Famicom-versie (NES) verscheen in november 1984 in Japan.
Voor niet meer dan 100 yen kon je een uur lang spelen. Maakte het je niet uit wat voor film je te zien kreeg?
Ik was een alleseter. Het hing ten slotte van de kaartjes af (lacht)!
O ja. Je kon niet kiezen wat je wilde zien (lacht).
Precies (lacht), dus ik zag een hoop B-films!
Ik kan me overigens wel voorstellen dat je later profijt hebt gehad van al die films die je hebt gezien.
Ja, daar heb ik zeker baat bij gehad. Ik zag tal van films, zonder kieskeurig te zijn, dus ik nam de elementen van allerlei verschillende genres in me op.
Dus terwijl je kennismaakte met de aantrekkingskracht van videogames, bekeek je allerlei films en raakte je in de ban van hún aantrekkingskracht. Het is dus niet verwonderlijk dat je aan de slag bent gegaan in de filmindustrie.
Precies. Ik besloot aan de slag te gaan in de filmindustrie. Ik vond een baan bij een videoproductiebedrijf, dus of het nou films of journaals waren…
Hield dat bedrijf zich met veel verschillende soorten materiaal bezig?
Ja. Het had tal van medewerkers — cameramannen, belichtingsexperts, geluidstechnici, enzovoorts. Ik was een groentje, dus ik werd altijd naar allerlei filmlocaties gestuurd. Ik leidde toen een behoorlijk druk leventje.
Hoe ging dat precies in zijn werk?
‘s Ochtends om vijf uur ging ik naar het bedrijf om de filmapparatuur voor te bereiden, de apparaten in een busje te laden en dan naar de locatie te rijden. Ik was altijd doodmoe als de opnames voltooid waren en als ik dan terugkwam bij het bedrijf, kreeg ik te horen dat ik moest helpen om een ander programma te bewerken.
Als groentje kon je niets weigeren.
Precies. En tegen de tijd dat we klaar waren met het bewerken van opnames, was het rond twee uur ’s nachts.
Je zegt dat je om twee uur klaar was met werken en dat je om vijf uur weer aan de slag moest. Dat betekent...
Echt waar, ik had maar iets van drie uurtjes slaap (lacht)! Ik wilde op een dag regisseur worden. Maar omdat ik de hele tijd op deze manier aan videoproducties werkte, begon ik serieus mijn twijfels te krijgen over de industrie in Japan. Het was tijdens de bubbeleconomie en we moesten de ene na de andere opname maken, en snel ook. Als we bijvoorbeeld een muziekvideo hadden opgenomen, kozen we willekeurig een muziekje dat destijds populair was en zeiden we: “Oké, klaar!”
Je zat niet in een omgeving waar je de tijd kon nemen om iets van goede kwaliteit te produceren.
Inderdaad. Toen ik me afvroeg wat ik nou echt wilde doen, zag ik toevallig een documentaire op NHK, over een chimpansee die Kanzi4 heette. Hij was een heel erg slimme bonobo (mensaap). Als hij een banaan wilde, wees hij het paneel aan waarop in het Engels “Ik wil een banaan” geschreven stond. 4 Kanzi is de naam van een buitengewoon intelligente chimpansee die werd grootgebracht door een onderzoeksinstituut aan een Amerikaanse universiteit. Hij kon een pratend toetsenbord gebruiken om met mensen te communiceren. De documentaire werd in maart 1993 als een speciale uitzending vertoond op NHK (Japanse Omroep Onderneming).
Hij kon woorden herkennen.
Ja. En hij kon Pac-Man5 spelen! 5 Pac-Man is een actiespel dat is ontwikkeld door NAMCO Ltd. (nu NAMCO BANDAI Games Inc.). Het verscheen in 1980 in de arcadehallen in Japan.
Wat? Een chimpansee die Pac-Man speelt?
Ja!
Wauw…
Dat was een van de experimenten. Toen hij Pac-Man begon te spelen, leerde hij langzaam maar zeker de regels. Daarna bleef hij het spel maar spelen.
Wil je zeggen dat hij echt begreep dat de spoken blauw werden en je ze kon eten, als je de pillen at?
Ja, precies! Toen ik dat zag, was ik als door de bliksem getroffen.
Dat was nogal een schok.
Ja, een enorme schok. Ik besefte me toen dat als zelfs een chimpansee van spellen kan houden, die spellen een universele aantrekkingskracht moeten hebben, ongeacht ras of cultuur.
Je was begonnen te werken in de filmindustrie omdat je iets wilde maken dat kon worden overgebracht op de hele wereld. Maar de realiteit kwam daar niet eens bij in de buurt en zo wist je niet meer hoe je dat doel moest bereiken. Dus toen je zag hoe een chimpansee opging in Pac-Man, kwam je tot het besef dat videospellen een wereldwijde aantrekkingskracht hebben.
Ja. Ik dacht ook: “Dit is wat ik al die tijd al wilde maken!” Er begon een grote muur binnen in mij af te brokkelen. Voorheen had ik altijd gedacht dat visuele media alleen bestonden uit films en televisie, maar ik had videogames nog niet als een mogelijkheid gezien.
Maar ook videogames zijn een visueel medium.
Ja. Dat was het moment waarop ik die verbinding maakte.